توضیحات
کلمات مکنونه فیض کاشانی
کتاب « کلمات مکنونه من علوم اهل الحکمه و المعرفه» یکی از رسائل مهم فیض کاشانی که در آن عرفان، حکمت و شریعت به نحو خاصی به هم آمیخته شده، کلمات مکنونه میباشد که ملمع عربی و فارسی است. این رساله، ادوار کامل عرفان نظری را به طرزی مورد بحث قرار داده که مباحث آن شاهد گویای جامعیت و بینش عمیق ملا محسن است.
آغاز این رساله، خواننده را مطمئن میسازد که هیچ راهی برای دستیابی به کنه حقیقت وجود ندارد، چرا که حقیقت بر همه چیز محیط و همه چیز تجلی حقیقت است، هستی همانند نور است؛ اما چون نقطه مقابل هستی، بسان تاریکی که نقطه مقابل نور است در این عالم موجود نیست و انسان نمیتواند به سادگی نسبت به هستی معرفت حاصل کند.
انسان و صفات الهی
اسماء و صفات الهی گر چه در میان خود متمایز از یکدیگرند؛ اما عین ذات اویند. به همین قیاس ، انواع موجودات در عقل الهی که همان ماهیات یا اعیان ثابته باشند، به یک اعتبار با ذات او یکی هستند و به اعتبار دیگر متمایز از ذات اویند. هر موجودی قائم به یکی از اسمای الهی است و حقیقت وجودی هر موجودی، ذکر همان اسم است. اعیان ثابته دارای دو وجهاند: از یک سو، آیینههایی هستند که حق در آنها تابیده و اعیان ثابته ناپیدا شده، و حق آشکار شده و تجلی کرده است؛ و از سوی دیگر، حق آیینهای است که اعیان ثابته در آن تابیده و حق ناپیدا و اعیان ثابته تجلی کردهاند. این دو وجه با دو ساخت یا قالب تفکر؛ یعنی یکی حق و دیگری خلق ، نیز تناظر دارد. عارف کامل هر دو آیینه را در نظر دارد. او عالم را به منزله آیینهای میبیند که هم عالم و هم حقیقت در آن تابیده است.
در کتاب کلمات مکنونه فیض از اسرار سر به مهر، مکتوم و مکنون بر وفاق اهل معنا سخن گفته و جای جای به کلمات اولیاءالله و عرفای محقق استشهاد نموده و از نظریات علمی خواجه نصیرالدین طوسی و اندیشههای صدرالمتالهین شیرازی و آرای عرفانی محی الدین بن عربی استفاده نموده است. اینک به بررسی مکنونات مهم کتاب میپردازیم که در شناخت اندیشههای فیض نقش بسزایی را ایفا میکند.
موجودات منحصر در پنج است و آن را «حضرات خمسه» میخوانند: اول: حضرت ذات است که در آن بروز حق به ذات خود اوست، و در این حضرت، اعیان بالکلیه منتفیاند و آن را «غیب مطلق» گویند که از آن هیچ کس نمیتواند حکایت کند. دوم: حضرت اسماء است که در آن بروز حق به الوهیت است، و در این حضرت، اعیان ثبوت علمی دارند. سوم: حضرت افعال است؛ یعنی عالم ارواح که در آن بروز حق به ربوبیت است. چهارم: حضرت مثال و خیال ، که آن جای بروز حق به صور مختلفه ی داله بر معانی و حقایق است. پنجم: حضرت حس و مشاهده است که جای بروز به صور متعینه ی کونیه است. اکمل افراد انسانی پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلّم و اوصیای اثنای عشر هستند: اصل و منشاء و معاد و مبداء همه ی خلایق، حضرت حقیقه الحقائق است، و آن حقیقت محمدی و نور احمدیست که صورت حضرت واحد و احدی است، و جامع جمیع کمالات الهی و کیانی، و واضع میزان همه ی مراتب اعتدالات ملکی و حیوانی و انسانی است. عالم و عالمیان صور و اجزاء تفصیل او، و آدم و آدمیان مسخر برای تکمیلا و هستند و به همین جهت فرمودند: «انا سید ولد آدم» و «آدم و من دونه تحت لوائی» و میان او و حضرت حق هیچ واسطهای نیست و مقصود از همه ی افعال اوست.
مشخصات محصول
- فرمت محصول: pdf
- تعداد صفحات: ۳۴۶
- حجم فایل: ۸ مگابایت
سعید –
عالی